یکی از اصطلاحات پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی، بچینگ «Batching» است که به سیستمی برای تولید بتن با ترکیب کردن مقدار مشخصی از مصالح مانند شن، ماسه، سیمان و آب اشاره دارد؛ اما این اصطلاح فقط به ساختمان سازی محدود نمی‌شود بلکه در تولید خوراک دام، ساخت کود، تولید قهوه، تولید مواد شوینده و انواع مواد شیمیایی به کار می‌رود.

دستگاه بچینگ با بهره‌گیری از سیستم‌های اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک کمک می‌کند تا مواد اولیه با نسبت‌های کاملا دقیق اندازه‌گیری و ترکیب شوند تا ماده جدید با همان کیفیت مورد انتظار به تولید برسد. آشنایی با نحوه کار بچینگ، اجزای سیستم و انواع آن به مهندسان و پیمانکاران کمک می‌کند تا بهترین گزینه را برای پروژه‌های خود انتخاب کنند، پس اگر جزء این دسته از افراد هستید با ما همراه شوید.

بچینگ (Batching) چیست؟

بچینگ به سیستمی گفته می‌شود که در آن مواد اولیه با دقت بالا اندازه‌گیری شده و با نسبت‌های مشخصی ترکیب می‌شوند تا محصول نهایی کیفیت بالا و ترکیب یکنواخت داشته باشد. بچینگ در صنایع مختلفی مانند صنعت خوراک دام برای ترکیب غلات و افزودنی‌ها، کارخانه‌های تولید کود شیمیایی برای ترکیب مقدار مشخصی از هر ماده معدنی و در کارخانه‌های بتن سازی برای مخلوط کردن نسبت معینی از هر ماده اولیه کاربرد دارد.

به طور کلی هر جا که به کنترل دقیق مواد ورودی و ترکیب آنها نیاز باشد، بچینگ قابل استفاده خواهد بود؛ زیرا این سیستم برای تولید محصول بر اساس اندازه‌گیری مواد اولیه طراحی شده است. هر صنعتی با توجه به نیاز خود یکی از انواع بچینگ را برای تولید مواد استفاده می‌کند.

در ساخت و راه‌اندازی سیستم‌های بچینگ از تجهیزات و قطعات مکانیکی دقیقی استفاده می‌شود تا اندازه‌گیری و کارکرد بی‌نقصی داشته باشد. برخی از این قطعات نیازمند برش و شکل‌دهی دقیق با استفاده از ابزار برش فلزات با تیغه‌های تخصصی هستند.

همچنین در بخش‌های مونتاژ یا تعمیر دستگاه بچینگ، ابزارهایی مثل انواع تیغ اره برای برش قطعات فلزی یا بخشی از سازه به کار گرفته می‌شوند. به همین دلیل، کیفیت ساخت و مونتاژ بچینگ در عملکرد نهایی آن نقش تعیین کننده‌ای دارد.

اجزای بچینگ پلانت

بچینگ پلانت از چند بخش مختلف با ویژگی‌های منحصر به فرد تشکیل شده است. هر کدام از این قطعات با دقت زیاد و به کمک ابزارهای ویژه‌ای مانند تیغ اره عمودبر و دستگاه جوش حرفه‌ای در ابعاد مشخص تولید شده‌اند تا بتوانند با کمترین خطا، مواد را اندازه‌گیری کنند و آنها را برای تولید نهایی به مخزن برسانند.

در ادامه به معرفی اجزای دستگاه بچینگ می‌پردازیم تا از این طریق با بحوه کار بچینگ نیز آشنا شوید. توجه داشته باشید که این اجزا ممکن است در مدل بچینگ ثابت و سیار کمی متفاوت از یکدیگر باشد.

سیلوهای ذخیره مصالح

مواد اولیه‌ای که قرار است برای ترکیب با یکدیگر آماده شوند، ابتدا در سیلوهای مشخصی به صورت جداگانه ذخیره می‌شوند. این سیلوها با انواع الکترود جوشکاری و ابزار حرفه‌ای به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توان مواد اولیه را برای مدتی بدون واکنش با ماده‌های دیگر نگهداری کرد.

واحد توزین (وزن کننده)

بچینگ بخشی به نام واحد توزین دارد که مواد در آن به اندازه‌ای که اپراتور تعیین کرده است، اندازه‌گیری می‌شود. به عنوان مثال برای ساخت 20 کیلوگرم بتن حدودا به 3 کیلو سیمان و 6 کیلو ماسه نیاز است. اپراتور باید این وزن و نسبت‌ها را در سیستم تعیین کند تا واحد توزین، سیمان و ماسه را دقیقا به همان مقدار اندازه‌گیری کند.

نوار نقاله‌ها

نوار نقاله، یک انتقال دهنده‌ی ماده است که یک سر آن به سیلوهای ذخیره و سر دیگرش به واحد توزین متصل می‌شود. این نوارها، مواد اولیه را از مخازن ذخیره به واحد توزین می‌رسانند تا مقدار مشخصی از مواد اولیه برای ترکیب شدن با یکدیگر و ساخت ماده نهایی آماده شوند.

گاهی اوقات ممکن است مسیر نوارهای نقاله در اثر کارکرد زیاد و یا واکنش‌های ناخواسته، ناهموار شود؛ در این زمان می‌توان با ابزارهای ساده‌ای مانند تیغه اره نواری، سطح را مجددا صاف و یکنواخت کرد تا مواد اولیه پشت مانع جمع نشوند.

میکسر یا همزن

یکی از اساسی‌ترین بخش‌های بچینگ، میکسر یا همزن است که ترکیب نهایی را به شما تحویل خواهد داد. مواد اولیه پس از اندازه‌گیری به همزن منتقل می‌شوند و با افزودنی‌های مخصوص مانند آب به خوبی ترکیب شده و ماده اصلی را می‌سازند.

سیستم کنترل

این دستگاه دارای یک سیستم کنترل برای تنظیم نسبت اختلاط، پایش فرآیند و ایمن سازی است. با این سیستم می‌توان تعیین کرد چه مقدار از هر ماده باید وارد همزن شود، هر ماده با چه فاصله زمانی به همزن اضافه شود و چه مدت در آن باقی بماند.

برای مثال، در سیستم کنترل تعیین می‌کنید که 300 کیلوگرم سیمان به عنوان اولین ماده به مخزن وارد شود، سپس بعد از 10 دقیقه 200 کیلوگرم شن وارد مخزن شده و به مدت 20 دقیقه با سیمان و آب مخلوط شود؛ به همین ترتیب می‌توان فرآیند هر ماده را تا رسیده به ترکیب نهایی تنظیم کرد.

مخازن آب و افزودنی‌ها

از این مخازن، آب و افزودنی‌های مورد نیاز برای تنظیم دقیق رطوبت و مواد شیمیایی به میکسر اضافه می‌شود.

پمپ انتقال و شوت خروجی

پس از ترکیب مواد و تولید ترکیب نهایی، آن را از طریق شوت خروجی به کامیون یا محل مصرف انتقال می‌دهند.

انواع بچینگ (Batching)

سیستم‌های بچینگ در سه نوع موبایل، پرتابل و ثابت طراحی می‌شوند تا پاسخگوی هر صنعتی باشند. انتخاب بهترین مدل بچینگ به نیاز شما در پروژه بستگی دارد؛ برای مثال اگر پروژه شما با تغییر مکان همراه است، نوع قابل حمل و سیار بچینگ گزینه‌ی خوبی خواهد بود. در ادامه به معرفی انواع بچینگ و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.

بچینگ سیار (موبایل)

بچینگ موبایل یا سیار، روی یک شاسی متحرک و اختصاصی نصب می‌شود. تمام اجزای این سیستم مانند مخازن مصالح، توزین کننده، نوار نقاله و میکسر روی شاسی قرار می‌گیرند و می‌توان عملیات بچینگ را در هر مکانی انجام داد.

این نوع بچینگ را می‌توان به راحتی با کامیون یا تریلی جا به جا کرد و در پروژه‌های موقتی، راه‌سازی، ساخت و ساز در مناطق دور افتاده با دسترسی سخت استفاده نمود. اجزای این سیستم از قبل به یکدیگر متصل شده‌اند و فقط باید آنها را به صورت یکجا به محل مورد نظر منتقل کرد.

بچینگ ثابت

بچینگ ثابت، همانطور که از نامش پیداست فقط در یک مکان قابل نصب و استفاده است. این سیستم اغلب در کارخانه‌ها یا پروژه‌هایی به کار می‌رود که به صورت مداوم به تولید بتن یا مواد دیگر در حجم بالا نیاز دارند. این نوع بچینگ روی فونداسیون ثابت نصب می‌شود و قابل جابه‌جایی نیست، اما از نظر ظرفیت و دقت توزین بسیار قدرتمندتر از انواع دیگر است.

صنعت ساختمان سازی اغلب با پروژه‌های سنگین و بزرگ سروکار دارد، به همین دلیل از هر دستگاهی باید نوع اتومات و ثابت آن را داشته باشد. این صنایع همانطور که خرید دستگاه اره فلکه ‌ای اتومات را به انواع رومیزی ترجیح می‌دهند تا سرعت و دقت کارشان بالا رود، با نصب بچینگ ثابت در کارخانه نیز موافق‌تر از نوع پرتابل یا موبایل هستند.

بچینگ پرتابل

درست است که دستگاه‌های ثابت می‌توانند حجم کار بیشتری را انجام دهند، اما هر پروژه‌ای ممکن است به خارج از کارخانه نیز کشیده شود؛ به عنوان مثال برای ساختمان سازی پس از تولید قطعات در کارخانه، این قطعات باید در محل مورد نظر استفاده شوند تا سازه‌ی نهایی بدست آید.

در این زمان است که خرید ابزارهای قابل حمل مانند خرید اره آتشی گرم بر حمل شونده و نصب بچینگ پرتابل اهمیت پیدا می‌کند. حال سوال این است که بچینگ پرتابل چیست؟ این سیستم حالتی بین بچینگ موبایل و ثابت است. بچینگ پرتابل به گونه‌ای طراحی شده است که می‌توان قطعات آن را از یکدیگر جدا کرد و در محل جدید دوباره آنها را مونتاژ کرد.

مزیت بچینگ پرتابل نسبت به موبایل این است که با سیستم پرتابل می‌توان پروژه‌های سنگین با حجم بالا را هندل کرد، اما سیستم موبایل در پروژه‌های سبک تا متوسط به کار می‌رود.

از ابزار برش فلزات تا ساخت سازه‌های بزرگ با ایده آل برش

آشنایی با انواع سیستم‌های بچینگ (Batching) و کاربردهای آن‌ها به مهندسان کمک می‌کند تا در صنایع مختلف از جمله تولید بتن، خوراک دام، ساخت کود، شوینده‌های مختلف، قهوه و مواد شیمیایی عملکرد بهینه و کیفیت بالاتری داشته باشند.

در این مطلب با کارکرد بچینگ، اجزای سیستم و انواع آن آشنا شدید. همچنین به درکی از تفاوت بچینگ ثابت، پرتابل و سیار رسیدید که می‌تواند در تصمیم گیری درست و افزایش بازدهی پروژه‌هایتان موثر باشد.